|
Çocuk Esirgeme Kurumu Tüzüğü
|
Himaye-i Etfal Cemiyeti, çalışmalarını, yönetmeliklerini, genel kurullarını vb. çalışma raporlarını sürekli kayıt altına almıştır. Kurum hazırladığı tüzüklerle çalışmalarını düzenlemiş, değişen günün koşullarına göre tüzüklerinde değişiklikler yapmıştır. 1935 yılında dokuzuncu ve onuncu yıllar genel kurulunda değiştirilerek kabul edilen Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu (Himaye-i Etfal Cemiyeti) Anayasası isimli 1935 yılında yayınlanan eserde Kurumun amaçları şu ana başlıklar altında toplanmaktadır.
A- Çocuk dispanserleri tesisi.
B- Misafirhaneler, yetim yuvaları tesisi.
C- Muakkam süt tevzi mahalleri tesisi.
D- Fakir çocuklara gıda ve levazımı iksaiye vermek suretiyle muavenet.
E- Mekteplerdeki fakir çocuklara gıda ve levazımı iksaiye ve tedrisiye vermek suretiyle muavenet.
F- Bilabedel veya iaşe ücreti Kurum tarafından tesviye edilmek üzere, aileler nezdinde çocuklar tevdi etmek ve bunların hallerini teftiş eylemek.
I- İş görecek hal ve sinde bulunan çocuklara iş tedariki.
J- Çocukların devairde ve mahakimde muhafazai hukukları esbabının temini ve velisiz, vasii muhtarsız çocukların ahkamı kanuniye dairesinde vesayetini deruhtesi.
K- Çocuklara ait numune darülmesaileri ihdası.
M- Doğumlarda müracaat edeceklere muavenet.
N- Çocuklara ait adli, tıbbi, terbiyevi vesair hususat hakkında müracaat edecek kimselere malumat verilmesi.
O- Çocukları sıhhi bir tarzda eğlendirmek için oyun meydanları ve bahçeler vücuda getirilmesi.
P- Çocuk Esirgeme gayesini temin için izdivaçlarda sin, bünye, mizaç, muvaneseti içtimaiye itibariyle kifayet bulunması hakkında neşriyat.
Kurumun çalışmalarını detaylandırabilmek amacıyla 1951 yılında yayınlanan tüzüğünü incelemekte yarar bulunmaktadır. 1951 yılındaki tüzükte çalışmalar daha da geniş bir şekilde alınmış ve daha anlaşılabilir bir Türkçe ile kaleme alınmıştır. Tüzüğün 4. Maddesinde, Kurum maksadına erişmek için aşağıdaki işleri başarmağa çalışır denilmektedir:
a) Evleneceklerin beden ve ruhça denk olmalarına çalışmak,
b) Gebelik zamanında ananın göz önünde tutacağı sağlık kaidelerini ve çocuk bakımını öğretecek yayınlar yapmak ve poliklinikler kurmak,
c) Çocuk bakım kursları açmak, çocuk bakım hemşireleri yetiştirmek,
ç) Doğumevleri açmak ve işletmek, mevcut doğumevlerine yardım etmek,
d) Zayıf gebe kadınlara doğum zamanında gereken kuvveti ve doğumdan sonra yavrusuna süt verebilecek yeterliği sağlayacak ana bakımevleri açmak,
e) Yoksul emzikli annelere ve çocuklara ucuz veya parasız yiyecek ve giyecek maddeleri sağlamak veya bu maksatla aşevleri kurmak,
f) Yoksul anneler ve çocuklar için ucuz veya parasız banyolar tesis etmek,
g) Hasta veya çocuğuna süt veremeyecek anneler için süt damları kurmak ve süt çağındaki çocuklara verebilecek sütleri sağlık şartları altında temin edecek tedbirleri almak,
h) İşe giden annelerin yavruları için çocuk bakımevleri vücuda getirmek, kadın işçi çalıştıran müesseselerde bakımevleri kurdurmayı sağlamak ve bunlara yardım etmek,
j) Çocuklar için yuvalar açmak ve muhtaç çocukları bunlardan parasız faydalandırmak, yuva olmayan yerlerde parasız veya bakım parası Kurum tarafından ödenmek üzere bunları aileler yanına vermek ve durumlarını gözetlemek,
k) Muhtaç, fakir ve emzikli analara ve çocuklara parasız ilaç vermek,
l) Fakir okul çocuklarına okuma-yazma araçları, giyim eşyası sağlamak ve bunların beslenmeleri için aşevleri, öğrenci sofraları getirmek,
m) Tatil devrelerinde okul çocukları için öğretmen idaresinde bakımlarını, beden ve ruh eğitimlerini sağlayacak kamplar kurmak, fakir çocukları bunlardan parasız faydalandırmak,
n) Sağlık ve terbiye şartlarını haiz çocuk bahçeleri kurmak ve bu bahçelerin kurulmasında ve bakımında Belediyeleri desteklemek,
o) Çocuk tiyatro ve sinemaları ve benzeri yerleri açmak ve işletmek veya mevcut olanlara yardım etmek suretiyle çocukların boş zamanlarını faydalı geçirmelerini sağlamak,
ö) Çocuk kitapevleri, okuma odaları vücuda getirmek ve faydalı çocuk mecmua ve kitapları yayımlamak, bu kabil kitapların telifini teşvik için müsabakalar tertip etmek,
p) Çocukların ve çocuklu annelerin seyahatlerinde, umumi yerlerde ve çalışanların iş yerlerinde durumlarıyla ilgilenerek kendilerini korumak ve gerekli yardımları yapmak,
r) Çocukların dairelerde veya mahkemelerde haklarını sağlayacak tedbirlere başvurmak, velisiz ve vasisiz çocukların kanun hükümlerine göre vasiliğini almak ve bu sıfatla bunların her türlü mallarını idare etmek, hak ve menfaatlerini korumak,
s) Çocuk mahkemeleri, çocuk ceza evleri açılmasını temine çalışmak; vücutça ve ruhça sakat çocuklar için ıslah evleri kurmak, bunlara gereken maddi ve manevi yardımda bulunmak,
ş) İş görecek yaşta ve durumda bulunan çocuklara iş bulmak ve bunları müesseselere yerleştirinceye kadar barındırmak ve bakmak,
t) Çocuk ölümünü azaltıcı tedbirler almak, bu tedbirleri maddi ve manevi şekilde desteklemek,
u) Çocuk düşürmeyi önleyici tedbirlere baş vurmak,
ü) Çok çocuklu ailelerin korunmaları tedbirlerine ve bu maksatla sosyal vergiler konulmasına veya prim verilmesine çalışmak ve kendi imkanları nispetinde bunu tahakkuk ettirmek,
v) Özel veya tüzel kişiler tarafından yapılan veya yaptırılan kurumun maksatlarına uygun her türlü tesislerin yapılışlarına, işletme ve gelişmelerine yardımda bulunmak; bunların yaşaması için vücuda getirilen tesislerin idaresini üzerine almak veya bunlara iştirak etmek,
y) Belirli maksatlarla tahsis edilmek üzere yapılan bağışları kabul ederek bu maksatların tahakkuk ettirilmesini sağlamak, zaruri ve faydalı görülen hallerde bunları kurumun yardımlarıyla desteklemek,
z) Ananın gebeliğinden, çocuğun doğup büyümesine kadar bakım, sağlık ve eğitimini sağlayacak her türlü faydalı diğer tedbirleri almak, bu maksada yarar tesisler vücuda getirmek, mevcutları desteleyerek çalışma ve gelişmelerine yardım etmek.
Türkiye Çocuk Esirgeme Kurumu 1951 yılından sonra da zaman zaman tüzük değişikliklerine gitmiştir. Daha sonra Kurumun tüzükleri Bakanlar Kurulu kararı ile yayınlanmaya başlamıştır.
|
